Veel gestelde vragen
1. Wordt psychosomatiek therapie vergoed door de zorgverzekeraars?
De vergoeding van de psychosomatiek therapie is afhankelijk van uw aanvullende verzekering.
Zowel bij de fysiotherapie als de oefentherapeut is dit na te lezen in uw polis voorwaarden.
2. wat is stress eigenlijk?
Stress is een algemeen ingeburgerd begrip in onze maatschappij met een zekere negatieve bijklank. Maar eigenlijk staat stress voor een noodzakelijke dynamische balans die ons lichaam aanneemt ondanks aanhoudende, in potentie evenwicht verstorende prikkels van buitenaf. Met andere woorden, processen in ons lichaam stellen ons in staat om voortdurend aangepast te zijn aan de eisen van de omgeving waarin wij leven.
Alleen bij chronisch aanhoudende stress komt ons lichaam in disbalans en raken de stresssystemen ontregeld. En dat kan leiden tot milde stress gerelateerde klachten- o.a. slecht slapen, opgejaagd gevoel, onrustig, vage pijnklachten- maar ook tot klachten als snelle vermoeidheid, overgevoeligheid voor pijn, stemmingsdaling, algemene malaisegevoel. Hier schietende de stresssystemen tekort in hun dynamische aanpassing aan de omgeving en raken aanpassings- en herstelmechanismen verstoord bijvoorbeeld je afweersysteem.
Wat houdt dat nu in, het stresssysteem?
Bij een stressprikkel wordt er een stof aangemaakt die twee hormonen activeert, adrenaline en cortisol. Deze twee hormonen maken dat het lichaam reageert op de prikkel met een stressrespons, waardoor er meer energie vrijkomt, er meer bloed naar hart en longen en grote spiergroepen gaat en onze hartslag en ademhaling versnellen. Dit alles om te reageren op iets wat een bedreiging is voor ons lichaam. Na het verdwijnen van deze prikkel dooft het stresssysteem als het ware uit en keert het lichaam terug naar de ‘normale’ stand.
Bij chronische stress wordt de stressrespons onvoldoende geremd, wat zoveel inhoudt dat het lichaam als het ware in de overdrive blijft staan.
Saskia Purmer, april 2013
3. Wat is het verschil tussen psychosomatiek therapie en gewone/algemene oefentherapie/fysiotherapie?
De algemene fysio- of oefentherapie richt zich op het verbeteren van het bewegend functioneren, waarbij de lichamelijke klacht het aangrijpingspunt is.
De psychosomatiek therapie richt zich op het bewegend functioneren, waarbij de therapie zich richt op de relatie tussen lichamelijke klachten, bewegend functioneren en het psychisch functioneren.
4. eerder verschenen literatuur
In mei 2015 is er een mooi achtergrond artikel verschenen in de Trouw, klik hieronder voor het gehele artikel.
De vergoeding van de psychosomatiek therapie is afhankelijk van uw aanvullende verzekering.
Zowel bij de fysiotherapie als de oefentherapeut is dit na te lezen in uw polis voorwaarden.
2. wat is stress eigenlijk?
Stress is een algemeen ingeburgerd begrip in onze maatschappij met een zekere negatieve bijklank. Maar eigenlijk staat stress voor een noodzakelijke dynamische balans die ons lichaam aanneemt ondanks aanhoudende, in potentie evenwicht verstorende prikkels van buitenaf. Met andere woorden, processen in ons lichaam stellen ons in staat om voortdurend aangepast te zijn aan de eisen van de omgeving waarin wij leven.
Alleen bij chronisch aanhoudende stress komt ons lichaam in disbalans en raken de stresssystemen ontregeld. En dat kan leiden tot milde stress gerelateerde klachten- o.a. slecht slapen, opgejaagd gevoel, onrustig, vage pijnklachten- maar ook tot klachten als snelle vermoeidheid, overgevoeligheid voor pijn, stemmingsdaling, algemene malaisegevoel. Hier schietende de stresssystemen tekort in hun dynamische aanpassing aan de omgeving en raken aanpassings- en herstelmechanismen verstoord bijvoorbeeld je afweersysteem.
Wat houdt dat nu in, het stresssysteem?
Bij een stressprikkel wordt er een stof aangemaakt die twee hormonen activeert, adrenaline en cortisol. Deze twee hormonen maken dat het lichaam reageert op de prikkel met een stressrespons, waardoor er meer energie vrijkomt, er meer bloed naar hart en longen en grote spiergroepen gaat en onze hartslag en ademhaling versnellen. Dit alles om te reageren op iets wat een bedreiging is voor ons lichaam. Na het verdwijnen van deze prikkel dooft het stresssysteem als het ware uit en keert het lichaam terug naar de ‘normale’ stand.
Bij chronische stress wordt de stressrespons onvoldoende geremd, wat zoveel inhoudt dat het lichaam als het ware in de overdrive blijft staan.
Saskia Purmer, april 2013
3. Wat is het verschil tussen psychosomatiek therapie en gewone/algemene oefentherapie/fysiotherapie?
De algemene fysio- of oefentherapie richt zich op het verbeteren van het bewegend functioneren, waarbij de lichamelijke klacht het aangrijpingspunt is.
De psychosomatiek therapie richt zich op het bewegend functioneren, waarbij de therapie zich richt op de relatie tussen lichamelijke klachten, bewegend functioneren en het psychisch functioneren.
4. eerder verschenen literatuur
In mei 2015 is er een mooi achtergrond artikel verschenen in de Trouw, klik hieronder voor het gehele artikel.
Artikel in de Trouw
Wel pijn maar geen verklaring, volledige artikel
VRIJDAG 29 mei , Trouw
Na een drukke werkdag reist Kristel (35) met de auto naar huis. Als ze afremt voor een
rood stoplicht, ziet ze in haar achteruitkijkspiegel een Renault aankomen met een verontrustende snelheid.
Voor ze het weet, botst de wagen op haar bumper. Kristel stapt uit met bonzend hart,
maar gelukkig valt de schade aan haar auto mee. Weer onderweg naar huis voelt ze zich
wazig en haar nek is vreemd stijf. Een whiplash, constateert de huisarts die ze na thuiskomst
raadpleegt.
Het is de eerste diagnose die deze managementassistente krijgt tijdens een medische
zoektocht die bijna tien jaar zal duren. Want de pijn houdt aan, breidt zich uit naar haar
rechterarm en is gedurende flinke periodes zo hevig dat ze niet kan werken. Een stoet medici
buigt zich over haar klachten, waarop ze verschillende labels plakken: post-whiplash syndroom,
nekhernia, later ook depressie. Kristel volgt allerlei behandelingen, van fysiotherapie
tot een mindfulness-training, maar niks helpt echt. Ook de oorzaak van haar klachten blijft
een mysterie, reden waarom Kristel uiteindelijk Solk-patiënt wordt genoemd. Solk staat
voor somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
Kristels moeizame ziektegeschiedenis wordt beschreven in ‘Alle therapeuten gehad?’, een
pas verschenen boekje van Michiel van Geloven. Het laat zien hoe artsen nog steeds kunnen
worstelen en miskleunen met een patiënte zoals Kristel (die in het echt anders heet en volgens
de auteur uitgebreid inzicht gaf in haar medische dossiers). Het boekje illustreert ook
hoeveel verschillende visies er zijn op deze onbegrepen klachten en hoe die visies de diagnoses,
therapieën en behandeltrajecten kleuren (zie inzet).
Een rode draad in Kristels zoektocht én die van vele andere Solk-patiënten is de vraag: ‘Is
het nou lichamelijk of is het psychisch?’ Patiënten stellen zelf die vraag, artsen en therapeuten
doen het ook, weet Judith Rosmalen, hoogleraar psychosomatiek en Solk-specialist
aan het Universitair Medisch Centrum in Groningen.
Zij begon haar oratie vorig jaar met: ‘Zit het nu tussen de oren of is hij echt ziek?’
Het is de verkeerde vraag, concludeert ze vervolgens: alle klachten hebben een psychische
én lichamelijke component. “Als twee mensen buikpijn hebben, en bij de één zit darmkanker
in de familie, dan zal die zich meer zorgen maken en daardoor ook meer last hebben.” Het
heeft haar altijd verbaasd dat niemand het gek vindt dat boosheid (psychisch) gepaard gaat
met gebalde vuisten of een vertrokken gezicht (fysiek), maar dat er bij medische klachten wél
zo’n scherpe scheidslijn wordt getrokken.
Er zijn heel veel Solk-patiënten in Nederland: 30 tot 50 procent van alle lichamelijke klachten
waarmee patiënten zich bij de huisarts melden, blijft medisch-technisch onverklaard.
De meeste gaan vanzelf weer over, maar een kwart van de patiënten ontwikkelt chronische
klachten. Op de poli algemene interne geneeskunde van het UMCG kan bij twee op de drie
patiënten geen diagnose worden gesteld. “Het is de grootste patiëntengroep die we hebben.”
Nieuwe diagnose Deze grote, heterogene groep trekt langs medische specialisten en psychologen die – afhankelijk
van hun eigen opleiding – kijken naar het lichaam of de geest. Maar het onderscheid
tussen psychische en fysieke gezondheid is volgens Rosmalen niet langer houdbaar. Dat is bijvoorbeeld
te zien in de DSM-5, het handboek waarop psychiaters hun diagnoses baseren.
Vroeger kon op patiënten met veel Solk-klachten het stempel ‘psychiatrische stoornis’ worden
geplakt, ook als ze géén psychische klachten hadden. De DSM-5 biedt een nieuwe diagnose:
de somatische symptoom stoornis. Die is voor mensen die lichamelijke klachten hebben
(onbegrepen én begrepen!) en daarover veel piekeren of heel angstig zijn. “Zij zijn het
meest gebaat bij zorg met aandacht voor lichaam en geest”, aldus Rosmalen.
Zij is als projectleider ook verbonden aan ‘Grip op klachten’, een programma dat artsen
ondersteunt en Solk-patiënten behandelingen biedt. “Wij kijken naar het hele individu, we
volgen hem via dagboeken, maken een persoonlijk profiel en stemmen daar de therapie
op af.” Zo hopen zij en haar team de medische queeste van patiënten als Kristel te bekorten.
Wel pijn maar geen verklaring Hoofdpijn. Buikpijn. Chronische vermoeidheid.
Veel Nederlanders lijden aan Solk: somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
Artsen en patiënten stellen vaak nog de verkeerde vraag: Is het lichamelijk of is het psychisch?
VRIJDAG 29 mei , Trouw
Na een drukke werkdag reist Kristel (35) met de auto naar huis. Als ze afremt voor een
rood stoplicht, ziet ze in haar achteruitkijkspiegel een Renault aankomen met een verontrustende snelheid.
Voor ze het weet, botst de wagen op haar bumper. Kristel stapt uit met bonzend hart,
maar gelukkig valt de schade aan haar auto mee. Weer onderweg naar huis voelt ze zich
wazig en haar nek is vreemd stijf. Een whiplash, constateert de huisarts die ze na thuiskomst
raadpleegt.
Het is de eerste diagnose die deze managementassistente krijgt tijdens een medische
zoektocht die bijna tien jaar zal duren. Want de pijn houdt aan, breidt zich uit naar haar
rechterarm en is gedurende flinke periodes zo hevig dat ze niet kan werken. Een stoet medici
buigt zich over haar klachten, waarop ze verschillende labels plakken: post-whiplash syndroom,
nekhernia, later ook depressie. Kristel volgt allerlei behandelingen, van fysiotherapie
tot een mindfulness-training, maar niks helpt echt. Ook de oorzaak van haar klachten blijft
een mysterie, reden waarom Kristel uiteindelijk Solk-patiënt wordt genoemd. Solk staat
voor somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
Kristels moeizame ziektegeschiedenis wordt beschreven in ‘Alle therapeuten gehad?’, een
pas verschenen boekje van Michiel van Geloven. Het laat zien hoe artsen nog steeds kunnen
worstelen en miskleunen met een patiënte zoals Kristel (die in het echt anders heet en volgens
de auteur uitgebreid inzicht gaf in haar medische dossiers). Het boekje illustreert ook
hoeveel verschillende visies er zijn op deze onbegrepen klachten en hoe die visies de diagnoses,
therapieën en behandeltrajecten kleuren (zie inzet).
Een rode draad in Kristels zoektocht én die van vele andere Solk-patiënten is de vraag: ‘Is
het nou lichamelijk of is het psychisch?’ Patiënten stellen zelf die vraag, artsen en therapeuten
doen het ook, weet Judith Rosmalen, hoogleraar psychosomatiek en Solk-specialist
aan het Universitair Medisch Centrum in Groningen.
Zij begon haar oratie vorig jaar met: ‘Zit het nu tussen de oren of is hij echt ziek?’
Het is de verkeerde vraag, concludeert ze vervolgens: alle klachten hebben een psychische
én lichamelijke component. “Als twee mensen buikpijn hebben, en bij de één zit darmkanker
in de familie, dan zal die zich meer zorgen maken en daardoor ook meer last hebben.” Het
heeft haar altijd verbaasd dat niemand het gek vindt dat boosheid (psychisch) gepaard gaat
met gebalde vuisten of een vertrokken gezicht (fysiek), maar dat er bij medische klachten wél
zo’n scherpe scheidslijn wordt getrokken.
Er zijn heel veel Solk-patiënten in Nederland: 30 tot 50 procent van alle lichamelijke klachten
waarmee patiënten zich bij de huisarts melden, blijft medisch-technisch onverklaard.
De meeste gaan vanzelf weer over, maar een kwart van de patiënten ontwikkelt chronische
klachten. Op de poli algemene interne geneeskunde van het UMCG kan bij twee op de drie
patiënten geen diagnose worden gesteld. “Het is de grootste patiëntengroep die we hebben.”
Nieuwe diagnose Deze grote, heterogene groep trekt langs medische specialisten en psychologen die – afhankelijk
van hun eigen opleiding – kijken naar het lichaam of de geest. Maar het onderscheid
tussen psychische en fysieke gezondheid is volgens Rosmalen niet langer houdbaar. Dat is bijvoorbeeld
te zien in de DSM-5, het handboek waarop psychiaters hun diagnoses baseren.
Vroeger kon op patiënten met veel Solk-klachten het stempel ‘psychiatrische stoornis’ worden
geplakt, ook als ze géén psychische klachten hadden. De DSM-5 biedt een nieuwe diagnose:
de somatische symptoom stoornis. Die is voor mensen die lichamelijke klachten hebben
(onbegrepen én begrepen!) en daarover veel piekeren of heel angstig zijn. “Zij zijn het
meest gebaat bij zorg met aandacht voor lichaam en geest”, aldus Rosmalen.
Zij is als projectleider ook verbonden aan ‘Grip op klachten’, een programma dat artsen
ondersteunt en Solk-patiënten behandelingen biedt. “Wij kijken naar het hele individu, we
volgen hem via dagboeken, maken een persoonlijk profiel en stemmen daar de therapie
op af.” Zo hopen zij en haar team de medische queeste van patiënten als Kristel te bekorten.
Wel pijn maar geen verklaring Hoofdpijn. Buikpijn. Chronische vermoeidheid.
Veel Nederlanders lijden aan Solk: somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
Artsen en patiënten stellen vaak nog de verkeerde vraag: Is het lichamelijk of is het psychisch?